Projekt, który narodził się z inicjatywy duńskiego technika technologii chemicznej, Erika Ullerlunda Staehra we współpracy ze szpitalem w Odense, stał się symbolem tego, że zabawa może realnie wspierać zdrowie i dobrostan najmłodszych pacjentów. Zapoczątkowany w 2015 roku pomysł LEGO MRI Scannera stworzony przez Fundację LEGO trafił już do ponad 10 tys. placówek medycznych, także w Polsce - w czerwcu 2025 roku otrzymał go krakowski Szpital Specjalistyczny im. św. Jana Pawła II.
Zestaw składa się z około 500 elementów i jest wiernym odwzorowaniem szpitalnego otoczenia, które towarzyszy badaniom MRI (Magnetic Resonance Imaging - obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego): od pokoju dla oczekujących do przygotowania się do badania, przez pomieszczenie dla technika obsługującego urządzenie, po samą salę badań. W pakiecie znajdują się miniaturki lekarzy, techników i małych pacjentów, a także ruchomy stół i skaner MRI. Dodatkiem do modelu LEGO MRI Scanner są filmy instruktażowe, których zadaniem jest pomoc personelowi medycznemu w prowadzeniu rozmów i zabawy z dziećmi przygotowującymi się do badania.
Zabawa, która oswaja strach
Badanie MRI nie należy do bolesnych, ale wymaga od pacjenta bezwzględnego leżenia bezruchu (czasami przez dłuższy czas) we wnętrzu ciasnego urządzenia, które wydaje charakterystyczne, głośne i niekoniecznie przyjemne odgłosy. Proces realizacji bywa niekomfortowy dla dorosłych (szczególnie tych, którzy chorują na klaustrofobię), dlatego łatwo wyobrazić sobie jak często bardzo przeżywają go dzieci. Nikogo nie powinno dziwić, że do tej pory, dla uzyskania satysfakcjonujących wyników, wielu małych pacjentów musiało korzystać z pomocy anestezjologa i być usypianych przed badaniem.
Ciekawym rozwiązaniem ograniczenia strachu i najmłodszych okazały się klocki LEGO. Jak wynika z danych udostępnionych przez duński koncern, aż 96 procent pracowników służby zdrowia, którzy korzystali z LEGO MRI Scannera, uważa że zestaw jest skuteczny w łagodzeniu lęku u najmłodszych, a 46 procent odnotowało zmniejszenie liczby przypadków wymagających znieczulenia ogólnego. 95 procent ankietowanych przyznało również, że zabawa zestawem poprawiała doświadczenie nie tylko osoby badanej, ale także towarzyszących mu bliskich (rodziców/opiekunów).
W duńskim Szpitalu Uniwersyteckim w Aarhus model LEGO MRI Scannera jest częścią projektu "Children Centered Care". Jak wyjaśniła radiografka, Jannie Boge Steinmeier Larsen - zestaw klocków pomaga dzieciom z różnymi schorzeniami - od migren po nowotwory - poczuć się bezpiecznie poprzez obrazowe zapoznanie się z procedurą badania.
Wstępne wyniki pokazują, że zdecydowana większość dzieci może przejść badanie MRI bez konieczności stosowania znieczulenia ogólnego, co zmniejsza ryzyko i dyskomfort pacjentów, a jednocześnie pozwala lepiej wykorzystać zasoby dla innych chorych. Rodziny mają poczucie, że ich dziecko jest zauważone i wysłuchane. Takie podejście poprawia jakość samych badań oraz wzmacnia relację między dzieckiem a personelem medycznym
Wielka odwaga małych pacjentów
Jedną z pacjentek, która miała okazję skorzystać z pomocy zestawu, jest pięcioletnia Ivy z Edynburga. Dziewczynka w wieku dwóch lat przeszła pierwszy rezonans pod narkozą. Kiedy nadszedł czas kolejnego badania, jej rodzice chcieli spróbować wykonać je bez znieczulenia. W Królewskim Szpitalu Dziecięcym (Royal Hospital for Children and Young People) Ivy trafiła pod opiekę zespołu zajmującego się lękiem proceduralnym, gdzie po raz pierwszy zastosowano miniaturowy model MRI od LEGO. Efekt? Przygotowanie z wykorzystaniem zestawu LEGO MRI Scanner znacznie usprawniło proces wyjaśniania kolejnych etapów badania, a co najważniejsze pozwoliło je zrealizować bez sedacji.
W dniu drugiego badania Ivy poradziła sobie świetnie, a nawet była trochę podekscytowana! Gdybyśmy wcześniej nie bawili się modelem LEGO MRI, myślę, że całkowicie by się załamała i z pewnością potrzebowałaby znieczulenia ogólnego. Nikt nie chce, by jego dziecko było usypiane, jeśli da się tego uniknąć. Ivy jest wzrokowcem i uwielbia klocki LEGO, więc pokazanie i wytłumaczenie procedury w formie zabawy naprawdę odmieniło sytuację. Pomogło jej to zrozumieć, czego się spodziewać, zniwelowało stres i sprawiło, że wszystko przebiegło bezproblemowo
Jak wspomina sama Ivy, zabawa z miniaturowym modelem pomogła jej oswoić lęk przed prawdziwym badaniem.
Lubiłam bawić się zabawką LEGO. Dzięki temu czułam się zrelaksowana. Nie podobały mi się głośne dźwięki w prawdziwej maszynie, ale wiedziałam, co się dzieje, więc się nie bałam. Byłam dzielna
Projekt LEGO MRI Scanner dowodzi, że prosty gest może mieć ogromny wpływ na zmianę podejścia. Efekt działania zestawu zauważyli także specjaliści z innych krajów.
Zazwyczaj, kiedy wchodzimy z zestawem LEGO MRI Scanner, twarze dzieci natychmiast się rozjaśniają. Nie mogą się doczekać, żeby go dotknąć i pobawić się nim. W chwili, gdy pojawiamy się w sali, atmosfera od razu staje się lżejsza. Nawet u zestresowanych rodziców widać, od razu się rozluźniają
Magia klocków LEGO silniejsza niż lęk
Zestaw LEGO MRI Scanner udowodnił, że zabawa potrafi leczyć lęk i napięcie, które towarzyszy całym rodzinom w szpitalnych murach.
Wiemy, że badania mogą być dla dzieci czymś nieznanym, a nawet budzącym lęk. Dając im możliwość odkrywania, zadawania pytań i przechodzenia przez procedurę medyczną w formie zabawy, pomagamy im poczuć się bezpieczniej i mieć większe poczucie kontroli. Niesamowite jest obserwować, jak ten zestaw zmniejsza liczbę dzieci wymagających znieczulenia do badania oraz poprawia doświadczenie i samopoczucie całych rodzin w tak trudnym i stresującym czasie
Okazuje się, że czasami kolorowe klocki potrafią zrobić więcej niż najlepsze medyczne procedury, przywracając dziecku tak potrzebny spokój i uśmiech.
